Malikin Yetkileri
TMK 683, malike tanınan yetkileri iki grupta ifade etmektedir.
- Malik mülkiyete konu olan şey üzerinde dilediği gibi kullanma, yararlanma ve tasarrufta bulunma yetkisine sahiptir.
- Malik, şeyi haksız olarak elinde bulunduran kimseye karşı istihkak davası açabilir ve her türlü haksız el atmanın önlenmesini dava edebilir.
İşte malike tanınan bu yetkilerden ilk grupta olanlar olumlu, ikinci grupta olanlar ise koruyucu yetkiler olarak nitelendirilmektedir.
A) OLUMLU YETKİLER
Mülkiyet, kişiye eşya üzerinde en geniş yetkiler sağlayan ayni haktır. Mülkiyetin sağladığı yetkiler TMK 683/1’de “o şey üzerinde dilediği gibi kullanma, yararlanma ve tasarrufta bulunma” biçiminde açıklanmıştır. Şu halde, mülkiyetin sağladığı olumlu yetkiler, hem malın fiilen kullanılması, ürünlerinden yararlanılmasını, tüketilmesi, malde değişiklik yapılması gibi fiili tasarrufları, hem de malın başkasına devredilmesi, üzerinde haklar kurulması gibi hukuki tasarrufları kapsar.
B) KORUYUCU YETKİLER
Koruyucu yetkiler, malikin eşya üzerinde doğrudan hakimiyetinin hukuk düzeninin sınırları içinde üçüncü kişilere karşı korunmasını sağlayan yetkilerdir. TMK 683/2’de düzenlenmiş olan bu yetkiler “malik, malını haksız olarak elinde bulunduran kimseye karşı istihkak davası açabileceği gibi, her türlü haksız el atmanın önlenmesini de dava edebilir” biçiminde ifade edilmiştir.
