Miras Sözleşmesi Nedir?

Mirasbırakan ile karşı taraf arasında yapılan öyle bir sözleşmedir ki, mriasbırakan bağlayıcı olarak bu sözleşme ile kendi terekesi üzerinde maddi anlamda ölüme bağlı tasarrufta bulunur ya da karşı tarafın kendi terekesi üzerinde ileride doğacak olan mirasçılık hakkından feragat etmesini sağlar.

Vasiyet ile miras sözleşmesi miras sözleşmesi arasında benzerlikler bulunduğu gibi, farklar da mevcuttur;
*Vasiyetnameyi 15 yaşını bitiren kişi yapabilirken, miras sözleşmesinin ergin olan bir kimse yapabilir.

*Şekil yönünden bakılacak olursa vasiyetname resmi olarak, el yazısı ve sözlü ile yapılabilirken miras sözleşmesi mutlaka resmi memur önünde yapılması gerekir.

*Miras sözleşmesi karşılıklı ve birbirine uygun irade beyanları ile kurulurken, vasiyetnamede ise tek taraflı bir hukuki işlem söz konusudur.

*Vasiyetnameden mirasbırakan istediği zaman dönebilirken, miras sözleşmesinde belli hallerde dönme söz konusu olabilecektir. (Bu haller; kişi bu hakkını saklı tutmuşsa, sözleşme karşılığı ödenmemişse)

*Miras sözleşmesinde her iki taraf da ölüme bağlı tasarrufta bulunabileceği gibi yalnızca taraflardan biri de ölüme bağlı tasarrufta bulunabilir. Diğeri yapılan beyanı kabul etme pozisyonunda olabilir.

Miras Sözleşmesinde Ehliyet

Ehliyeti hangi tarafın ölüme bağlı tasarrufta bulunduğuna göre farklı farklı belirlemek gerekir.

Miras sözleşmesiyle ölüme bağlı tasarruf yapmayan kişi açısından genel ehliyet kuralları geçerli olacaktır. Ehliyetsizliğin sonuçları itibariyle de butlan müeyyidesi ve mümeyyiz küçük ise işlem askıda geçersizlik uygulanacaktır.

TMK 503; “Miras sözleşmesi yapabilmek için ayırt etme gücüne sahip ve ergin olmak, kısıtlı bulunmamak gerekir.” Kişinin ölüme bağlı tasarrufta bulunması halinde ise 503. madde esas alınacaktır. Kanuni ve iradi temsil kabul edilmeyecek, ehliyetsizliğin sonucu iptal edilebilirlik olacak ve kısıtlı olmak işlemi yine iptal edilebilir hale getirecektir.

Mirasbırakan işlemi sağlığında iptal ettirebilir mi? TMK m. 504’ün kıyasen ve evleviyetle uygulanması ile mirasbırakanın iptal istemi kabul edilebilmektedir.

TMK 504; “Mirasbırakanın yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama etkisi altında yaptığı ölüme bağlı tasarruf geçersizdir. Ancak, mirasbırakan yanıldığını veya aldatıldığını öğrendiği ya da korkutma veya zorlamanın etkisinden kurtulduğu günden başlayarak bir yıl içinde tasarruftan dönmediği takdirde tasarruf geçerli sayılır. (2) Ölüme bağlı tasarrufta kişinin veya şeyin belirtilmesinde açık yanılma hâlinde mirasbırakanın gerçek arzusu kesin olarak tespit edilebilirse, tasarruf bu arzuya göre düzeltilir.”

Ölüme bağlı tasarrufta kişinin veya şeyin belirtilmesinde açık yanılma halinde mirasbırakanın gerçek arzusu kesin olarak tespit edilebilirse, tasarruf bu arzuya göre düzeltilir.

Miras Sözleşmesi Türleri (Ayrımları)

Olumlu Miras Sözleşmeleri: Konu olumlu bir durum yaratmaksa, bir kişinin mirastan pay almasını ya da payının artırılmasını sağlamaksa olumlu bir miras sözleşmesidir.

Olumsuz Miras Sözleşmesi: Sözleşmenin karşı tarafının kendi mirasından yararlanmamasını amaçlayan bir sözleşme ise olumsuz bir miras sözleşmesi söz konusu olur. Burada mirastan feragat sözleşmesi bulunmaktadır. Bu sözleşme ivazlı ya da ivazsız yapılabilir. Feragat edenin mahfuz hissesi üzerinde tasarruf etme hakkı mirasbırakana geçer.

Diğer bir ayrım tek tarafa borç yükleyen miras sözleşmesi, iki tarafa borç yükleyen miras sözleşmesi şeklinde.

Başka bir ayrım da ivazlı ve ivazsız miras sözleşmeleri şeklindedir.