Ceza Hukuku Ders Notları 22 Haziran 2017
Kanunilik ilkesi yargının keyfi bir şekilde karar vermesini önler. Savunma hakkının garanti altına alınması anlamında da önemi büyüktür. Fail bakımından da isnadın öğrenilmesini sağlar. Faile yöneltilen isnadın iki boyutu vardır; 1) maddi boyutu 2) hukuki boyutu.
Yorumcu için kanunun lafzı aşılmayacak bir sınırdır.
İsnat yeteneğini kaldıran ve azaltan sebepler vardır. İsnat sebebini kaldıran sebeplerden birinin sonucu; kişinin cezasının kaldırılması. İsnat yeteneğini azaltan sebeplerin sonucu kişinin aldığı cezada indirime gidilmesi.
Kıyas yasağının mutlak olmadığını büyük bir çoğunluk savunmaktadır.
Kanunun Geçmişe Uygulanması Yasağı
Hukuk düzeni devamlılık arz eder. Aynı konuyu düzenleyen birden fazla kanun mevcut olduğunda esas sorun; hangi kanunun uygulanacağı meselesidir. Anayasa 38/1; “Kimse, işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanunun suç saymadığı bir fiilden dolayı cezalandırılamaz; kimseye suçu işlediği zaman kanunda o suç için konulmuş olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez.” Hukuki güvenlik ilkesi; Hukukun birey açısından öngörülebilir olmasıdır. Birey nasıl bir hukuki muameleye tabii tutulacağını bilmiyorsa orada bir hukuk güvenliğinden söz etmek mümkün değildir. Dolayısıyla hukuk güvenliği ilkesinin en önemli unsurlarından birisi kanunun geçmişe uygulanması yasağıdır. Yasama organının keyfiliğini önlemeye çalışır.
Kişinin fiili işlediği tarihten sonra yürürlüğe giren kanun geçmişe etki etmiyor. Ve bir kanun hükmü yürürlükten kalktıktan sonra artık işlenen fiillere uygulanması mümkün değildir. Bir kanun yalnızca yürürlükte olduğu sürece işlenen fiillere uygulanır. Yürürlükten önce veya sonra işlenen fiillere uygulanması mümkün değildir. TCK 7/1; “İşlendiği zaman yürürlükte bulunan kanuna göre suç sayılmayan bir fiilden dolayı kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz. İşlendikten sonra yürürlüğe giren kanuna göre suç sayılmayan bir fiilden dolayı da kimse cezalandırılamaz ve hakkında güvenlik tedbiri uygulanamaz. Böyle bir ceza veya güvenlik tedbiri hükmolunmuşsa infazı ve kanuni neticeleri kendiliğinden kalkar.” Kanun burada ne düzenliyor?
- Kişi bir fiili gerçekleştirdi ve kanun sonradan yürürlüğe girdi ve bu fiili suç haline getirdi. O kişiye bu fiilinden dolayı herhangi bir ceza-güvenlik tedbiri uygulamanız mümkün değildir.
- Bugün ben bir suç işledim. Bu suçu işledikten bir süre sonra bir kanun yürürlüğe girdi. Benim bu işlediğim tarihte suç olan fiili suç olmaktan çıkardı. Böyle bir durumda da kimsenin cezalandırılması-güvenlik tedbiri uygulanması suç değildir.
Anayasa Mahkemesi bir suçu iptal ederse aynı sonuç ortaya çıkar mı? AYM Kararı geçmişe kural olarak etki etmez. AYM Kararı ileriye etkilidir. Ceza hukuku açısından durum ne olacaktır? AYM Kararlarının ileriye etkili olmasının ceza hukuku açısından hiçbir önemi yoktur. AYM Kararı ile herhangi bir iptal söz konusuysa, ceza hukuku anlamında derhal uygulanır.
TCK 7/4’de bir istisna söz konusudur; “Geçici veya süreli kanunların, yürürlükte bulundukları süre içinde işlenmiş olan suçlar hakkında uygulanmasına devam edilir.”
TCK 7/2; “Suçun işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanun ile sonradan yürürlüğe giren kanunların hükümleri farklı ise, failin lehine olan kanun uygulanır ve infaz olunur.” Burada ne diyor kanun? Böyle bir durum söz konusu olduğunda failin lehine olan kanunu uygulayacaksın diyor.
TCK 7/3; “Hapis cezasının ertelenmesi, koşullu salıverilme ve tekerrürle ilgili olanlar hariç; infaz rejimine ilişkin hükümler, derhal uygulanır.”
Ara kanun nedir? Kişi bir suç işledi. Kanun koyucu bu fiili suç olmaktan çıkardı. Sonra tekrardan bunu suç hale getirdi. Eskiden suçtu, sonradan kaldırıldı, sonradan tekrardan suç haline getirildi. Bu adama ne yapacağız? TCK 7/2’ye bakarak failin lehine olan kanunun uygulanacağı açıktır. Diyelim ki ben bir fiili işledim. Cezası 10 yıldı. Sonradan cezası 8 yıla indi. Benim cezam 8 yıla uyarlanır ve 8 yıldan fazla ceza verilemez. Daha sonradan 5 yıla indi. Mutlaka bunun da uygulanması gerekir.
